Ajali KoWa'adi

Sannan kuma an sanya imani a matsayin sakamakon sa'ada da rabauta da jin dadi a wannan gida na lahira, sai ya kasance ayyuka ba sa tasiri a wannan rana sai wanda ya yi imani na gari sahihi shi ne zai samu rabauta maras iyaka kuma ya shiga aljanna, amma wanda bai samu sako ba yana da uzuri saboda sako bai je masa ba sai a kai shi waccan duniyar mai makotaka da jahannama domin ya ji dadinsa a can, amma wanda bai yi imani ba kuma ba shi da uzurin da za a karba na hana shi yin imani to sai ya tafi gidan azaba.

Da wannan bayani muna iya ganin cewa duniyoyin rayuwa da a sakamakon ajaloli ne ake ciratuwa zuwa garesu sun kasu gida uku ne ke nan:

Duniyarmu ta yau wacce take gida daya ce kuma babu bambancin ni'ima da jin dadi da rabauta tsakanin mumini da wanda ba mumini ba, don haka duk wanda ya riki sababi zai same ta, kuma babu bambancin masu ayyuka na alheri da marasa alheri, ko imani sahihi da wanda ba sahihi ba.

Duniyar barzahu wacce take gida biyu ce, "Barhut" da kuma "Wadis salam" kuma wanda yake da aiki na gari to shi ne zai ji dadi kuma ya sami sararawa da rabauta da arzuta koda kuwa yana da karancin aiki matukar imaninsa ya inganta.

Duniyar lahira wacce take da gidaje uku da ya hada da aljanna, da duniyar wuta, da kuma wancan gida mai makotaka da wuta da muka nuna cewa za a aika musu da nasu dan sako, kuma babban asasi na samun rabauta da sa'ada a wannan duniyar tana karkashin yin imani ne.

Sannan akwai wani bahasi da wasu sun so su ba shi muhimmanci wanda yake nuna cewa; shin wadannan gidaje da suka hada da duniya, da barzahu, da lahira a wannan duniyar suke ko kuma a duniyoyi mabanbata? wannan al'amura ne masu bukatar dogon bayani, sai dai an samu sabani game da hakan, domin wasu suna ganin a wannan duniyar komai yake, wato; barzahu kamar yadda take gida biyu daya a Iraki wato Wadis salam, daya kuma a Barhut da yake a Yaman, don haka ma suka tafi a kan cewa; wannan lahirar ma a nan take, ba wani wuri mai nisa ba. Sai ta kasance: "Ranar da za a canja kasa ba kamar wannan kasar ba" da muke a kai, sai a canja mata hukunce-hukunce sabanin na wannan duniya. Akwai ra'ayoyi masu yawa na sakamakon bincike sai dai har yanzu a wasu ra'ayoyi bincike yana ci gaba domin samun hakika, wannan lamari da masana suka samu makalewa a cikinsa.

Idan mun duba maganar Imam Ali (a.s) cewa: "Ya halicci ajaloli sai ya tsawaita su kuma ya gajarta su, ya gabatar kuma ya jinkirtar, ya sanya mutuwa ce sababinsu[1]. Zamu ga tana nuna mana abin da muka kawo a baya na jinkirta ajali ko kuma tsawaita shi.

Zuwan ajali wani abu ne na gaskiya da babu yadda zai saba kuma babu makawa sai ya riski kowane mai rai, wannan doka ce da babu wani wanda ya fita daga cikinta, domin zuwan ajali yana kama da haihuwa ne da babu makawa sai an fita daga cikin uwa sannan za a zo wannan duniya. Don haka ne ma a wasu kalamai na Imam Ali (a.s) yake nuni da cewa; Babu abin da ya fi ajali gaskiya[2]. Kamar yadda ya yi nuni da cewa ajlai magani ne na cututtuka, ita wannan duniya gida ce ta wahalhalu, da cututtuka, da rauni, da rakwarkwashewa, da tankwacewa, da gushewa, don haka sai aka sanya maganin dukkan wannan shi ne ajali, don haka ne wanda ya bar wannan duniya to fa ya bar wadancan nakasoshin har abada[3] kuma ya kama hanyar kamala mai dawwama.

Haka nan ajali wani wuri ne da aka tanada wanda sai an je masa, kuma babu wani abu da zai kai mu zuwa gareshi sai ta hanyar karewar adadin lumfashin da zamu yi a duniya, don haka ne ma a hikimomin Imam Ali (a.s) ya zo cewa; Lumfashin mutum takunsa ne zuwa ga ajalinsa[4].

Haka nan a wasu hikimomi nasa an yi nuni da cewa ajali kariya ce ga dan Adam mai girma, kuma bisa bayanan da muka gabatar muna iya ganin hakan a fili, kuma lallai ajali ya isa mai gadi[5], Kuma shi katanga ce mai kariya[6]. Sannan kuma komai yana da mudda da ajali ayyananne[7] domin Allah madaukaki ya sanya wa komai gwargwado, kuma ya sanya wa kowane gwargwado ajali[8], don haka wannan lamarin ba wani abu ba ne da za a iya guje masa, don haka ne ma a cikin hikima ya zo cewa; duk wanda yake gudun mutuwa to yana gudun kansa ne.